Home Christo Carotare Cesare I CCC Bach |
![]() |
|||||
28 etsen, geïnspireerd op een biografie van Julius Caesar. » vervolg
tekst |
||||||
![]() |
01 8 /
1 Rokzeil
Fokzeil
»Frysk De rok van Maria is als fok op het schip bijgezet. Maria vleit haar hoofd tegen de borst van Christus. Het hoofd van Judas lijkt uit het lichaam van Christus te verrijzen. Op de benen van Christus zijn striemen van zweepslagen zichtbaar geworden. Om het lichaam van Christus hangt de mantel van Judas. Een spiegeling van het beeld van Ontcommer, en van Caesar die vermomt als slaaf op een schip aanmonstert. |
|||||
![]() |
02 8 /
2 Rokjesdei Caesar en Clodius staan bekend als rokkenjagers. Het hoofd van Clodius gaat schuil onder de rok van Maria. Hierna zal hij zijn hoofd onder de rokken van Delila (7/2) en Cleopatra (6/2) steken. Op het feest van Bona Dea zijn geen mannen toegestaan. Clodius vermomt zich door een rokje aan te trekken, om onopgemerkt de vrouw van Caesar te kunnen verleiden. Hij wordt ontdekt. Caesar laat zich ogenblikkelijk van zijn vrouw scheiden. |
|||||
![]() |
03 8 /
9 Legerhoofd Een haas, heidens zinnebeeld van de vruchtbaarheid, springt uit zijn leger. Een verbindende lijn komt tot leven: uit het hoofd, tot in de speelgoedkist: een graf. Caesar en Christus sterven tijdens Pasen. Pasen is het samenkomen van het feest van de vruchtbaarheid en de verrijzenis uit de dood. |
|||||
![]() |
04 9 /
1 It Skip de
Fetgoarre Het schip heeft de naam Pingue. De etsen zijn gemaakt terwijl mijn dochtertje eindeloos geniet van twee animatieseries. Het verhaal van Caesar en het verhaal van Christus heeft gelaveerd tussen het verhaal van Nijntje en het verhaal van Pingu. |
|||||
![]() |
05 9 /
2 Icarus De voet van Christus ontsnapt uit de borstkas van de dood. In de speelgoedkist is een vliegtuigje te zien. Calpurnia, de vrouw van Caesar, waarschuwt hem niet naar de senaatszitting te gaan. Zelfverzekerd beent Caesar zijn weg naar de senaat. Zijn dood tegemoet. |
|||||
![]() |
06 1 /
2 Reine Claude Clodius staat bekend onder de naam Pulcher: de schone. Een diagonale lijn verloopt via Clodius en het tuigage van het schip naar de hand van de piraat, die een pruimpje voor hem plukt. |
|||||
![]() |
07 4 /
1 De Teerling is geworpen Big Mary en Judas hangen ruggelings tegen elkaar. De ketting waarmee Big Mary opgehangen wordt, houdt het niet en knapt. Zij breekt haar bekken. Volgens de Christelijke leer valt Judas uit de boom en overleeft hij het opknopen. Papias schrijft omstreeks het jaar honderd, dat Judas zo dik is geworden dat een wagen hem niet meer kan ontwijken en hem verplettert. |
|||||
![]() |
08 3 /
4 Romeo en
Judia In het Griekse schrift verschillen de namen van Brutus en Judas slechts één streepje. De achternaam van Judas, Iscariot, verschilt maar één streepje met "Is Carrot". De naam van Judas Iscariot laat zich lezen als "De verrader is Carotta". Een verrader is iemand die de boel verraad of iemand die een geheim prijsgeeft. Judas verraadt Jezus in de eerste betekenis, Carotta in de tweede: Jezus is de vergoddelijkte Caesar. |
|||||
![]() |
09 1 /
3 Scheepstouwen Wat een lijn voorstelt hangt af van de lijnen er omheen. De scheepstouwen achter de rug van de piraat ondergaan verschillende metamorfosen. Ze worden de snaren van een harp (7/1). De leidsels van een paard voor een strijdwagen (1/4). De draden van een marionet waarmee een skelet in een jurk bewogen wordt (1/2). Een visnet waarin het beeld van Venus gevangen is (1/3). Jezus spreekt over een kameel door het oog van de naald. Dit schip van de woestijn, kamêlos, is in de oudste bronnen een kamilos: een scheepstouw. Een kamilos is een ongebruikelijk woord voor een woestijnvolk. Het is vervangen door een vert(r)ouwd woord dat erop lijkt: een analogie. |
|||||
![]() |
10 8 /
3 Kriskrassen Bij het maken van de negen etsen is van tevoren niet nagedacht over het combineren van de afdrukken. Inhoudelijk gaat de serie over het al dan niet samenvallen van personen. En over de plaatsen waar lot en plot van twee verhalen elkaar kruisen. De toepassing van het vormprincipe van het over elkaar heen afdrukken, levert drama op, gebaseerd op toeval. Hier laat Christus zijn hoofd tegen de borst van Venus rusten. Caesar laat zich erop voorstaan dat hij afstamt van Venus. |
|||||
![]() |
11 7 /
1 Handelingen Cato pleegt zelfmoord door in zijn zwaard te vallen en zijn ingewanden naar buiten te halen. In het boek "Handelingen van de Apostelen" staat dat Judas valt, en in het midden openbarst zodat zijn ingewanden naar buiten komen. Cato en Judas hangen hier in spiegelbeeld. |
|||||
![]() |
12 4 /
8 Hannibal
Pieta Volgens Caesar sterft Catuvolcus vol wroeging. Hij is niet specifiek over de methode, maar hij noemt wel een boom. Als gevolg daarvan worden er twee verhalen verteld over de wijze waarop hij zich van het leven beneemt: door gif dan wel door ophanging. Uit de borstkas van Christus lijkt de kop van een olifant te verrijzen. |
|||||
![]() |
13 6 /
8 What’s in a
mantle Caesar laat zijn leger in de steek om versterkingen te halen. Hij doet zich voor als slaaf en gaat aan boord van een schip. De bemanning is doodsbenauwd om aangevallen te worden door de vloot van de vijand. Caesar slaat zijn mantel open en zegt dat dat niet nodig is: ze hebben Caesar en zijn geluk aan boord. |
|||||
![]() |
14 3 /
6 Onvrijwillig
van Sterke Wil Ontcommer en Venus staan hier in spiegelbeeld. Ontcommer staat bekend onder de naam Wilgefortis, wat van sterke wil betekent. De Venus is een afbeelding uit de animatiefilm Coraline. Daarin speelt een oude vrijster, Miss Forcible (onvrijwillig), op het toneel de Venus van Boticelli. |
|||||
![]() |
15 4 /
6 Meisje van
Plezier Cleopatra heeft zich laten binnensmokkelen in het paleis waar Caesar zich ophoudt. Als een taartmeisje springt zij uit een waszak. Het bikinimeisje dat hier tevoorschijnkomt draagt een takje van de overwinning. |
|||||
![]() |
16 9 /
3 Doodsteek Longinus geeft Caesar en Christus de doodsteek. Rabirius ontkomt aan de dood doordat om onbekende reden de rode vlag op de hoogste heuvel van Rome neergestreken wordt: het teken dat Rome in gevaar is. |
|||||
![]() |
17 6 /
9 Icarus II Caesar zit ingesloten in zijn paleis in Alexandrië. Ptolemaeus XIII, de broer van Cleopatra, probeert hem met een groot leger te verdrijven. Caesar krijgt hulp uit Pergamon. Het leger en Ptolemaeus vluchten weg. De boot van Ptolemaeus slaat om. Een scéne die het ontkomen van Caesar van het eiland Pharos weerspiegelt. Ptolemaeus vergaat het anders. Hij verdrinkt. |
|||||
![]() |
18 6 /
7 Burdmantsje God geeft Ontcommer een baard omdat zij niet wil trouwen met een man die haar niet aanstaat. Cato heeft sinds het begin van de burgeroorlog zijn baard laten staan. Caesar trekt in een vlaag van woede koning Juba aan zijn baard. Appolodorus, die Cleopatra heeft binnengesmokkeld, valt hier samen met Baron van Tast. Een stripfiguur die ziet wat anderen niet zien. |
|||||
![]() |
19 9 /
4 It Oantlit
fan in Oaljefant Nadat Caesar de veldslag tegen Catuvolcus verliest laat hij zijn baard staan. Christus krijgt pas na eeuwen zijn baard, waar Ontcommer de hare(n) verliest. Op de eerste munt die Caesar als overwinnaar van Gallië laat slaan, staan een olifant en een boom. Caesar herleidt zijn naam op een voorouder die een olifant heeft verslagen (caesai = olifant). Aannemelijker is echter dat het verwijst naar een eerstgeborene met een enorme bos haar op het hoofd (= caesaries). De olifant die uit de lucht komt vallen en er met de haren is bijgesleept, is hier gecombineerd met de verrijzenis van Christus. |
|||||
![]() |
20 2 /
4 Perceforest De dood van Catuvolcus, de koning die sterft voor zijn volk, wordt op deze dubbeldruk gevierd tijdens de Bona Dea. Boven zijn hoofd hangen kroonluchters. In de oudste versie van het verhaal van Doornroosje is het Venus die er voor zorgt dat zij niet sterft. Het gif van de taxus, de boom die staat voor de dood van Catuvolcus, is dezelfde als die van de doornappel die Doornroosje laat inslapen. |
|||||
![]() |
21 7 /
2 Simson Simsalabim |
|||||
![]() |
22 2 /
6 Clodius
Ontcommer In enkele middel-nederlandse handschriften is Ontcommer verbasterd tot Sint Komkommer. |
|||||
![]() |
23 7 /
8 Begenedigje Christus vleit zijn hoofd tegen de borst van Cato. De bereidheid om te vergeven en de spreekwoordelijke mildheid van de Clementia Caesaris stuiten Cato tegen de borst. |
|||||
![]() |
24 4 /
7 Meloen Terwijl Big Mary zich in Koningshaven buigt om van een watermeloen te eten, krabt haar verzorger haar achter haar oor. Big Mary wordt woedend en onthoofdt hem. Om zijn circus te redden besluit de directeur om de olifant voor het oog van iedereen om te brengen. |
|||||
![]() |
25 2 /
3 Caesar
Caesar Twee rechters behandelen de zaak Rabirius: Julius Caesar en zijn neef Julius Caesar. Kernpunt in het proces: zijn de bedreigers van de senaat in alle gevallen vogelvrij? Enkele maanden later houdt Caesar, tijdens een debat dat handelt over de vraag wat er met samenzweerders tegen de senaat gebeuren moet, een vurig pleidooi tegen de doodstraf: de dood is een bevrijding uit het lijden. Bij de dood van Clodius gaat het senaatsgebouw in vlammen op. |
|||||
![]() |
26 3 /
7 Cato Pieta Venus omarmt Cato. Haar haren lijken als vlammen uit zijn borst te komen. Cato koestert een diepe haat tegen Caesar. Voor zijn zelfmoord leest hij Plato’s Phadeo, dat gaat over de onsterfelijkheid van de ziel. |
|||||
![]() |
27 7 /
9 Triomfboog Cato, een wurgengel en Christus vormen een Romaanse boog boven de gelauwerde Maria. |
|||||
![]() Home Naar boven |
28 6 /
1 Triomf van
het geloof Op het schilderij dat Jeroen Bosch van Ontcommer maakt, is op de achtergrond een haven met gezonken schepen te zien. Caesar schrijft in zijn boek De Analogie dat men ongebruikelijke woorden moet vermijden, zoals een kapitein een rif. Ik schrijf deze tekst in het Fries, wat voor mij uit ongebruikelijke woorden bestaat. Deze teksten en etsen gaan over de transformaties die woorden en beelden ondergaan wanneer ze gevoed worden door analogie. Als ik de dubbeldrukken met de piraat door mijn handen laat gaan, geloof ik zelfs een haven te zien, vol drijvende schepen. |
|||||
Contact |
Harns 2010 / Joost Witte |
|||||